Ook Bordeaux ziet nu de noodzaak in van Biologische druiventeelt na bewezen negatieve effecten
n.a.v. Artikel Brabants dagblad: Frank Renout 31-07-19 Echter ook in andere kranten te vinden!
,,Ruik je het?”, zegt Berger dan plotseling. In de lucht hangt inderdaad een onaangename geur. ,,Kijk maar hier”, zegt ze en wijst op de groene blaadjes die rondom de druiven hangen. De bladeren zitten vol met witte vlekken. ,,Dat is dus iets wat er wordt opgespoten, een bestrijdingsmiddel. Ik weet niet wat het is, dit middel kan ook best onschuldig zijn, maar het ruikt in ieder geval niet fris.”
Berger werkte van 1991 tot 2016 zelf in de wijngaarden van Bordeaux. Maar ze werd ziek. ,,Ik kreeg vanaf 2012 last van mijn ogen, die traanden de hele tijd. Mijn gezicht voelde heel branderig aan. Ik kreeg zweertjes in mijn mond en had steeds het gevoel te moeten overgeven.” Dit middel kan ook best onschuldig zijn, maar het ruikt in ieder geval niet fris.
Parkinson
De klachten werden erger, Berger kwam in het medische circuit terecht en in 2016 werd de diagnose gesteld: ze had de ziekte van Parkinson. ,,Neurologen in het ziekenhuis van Bordeaux hebben toen onderzoek gedaan. Zij stelden vast dat ik ziek was geworden van de bestrijdingsmiddelen in de wijngaard waar ik werkte. Dat was de oorzaak van de ziekte van Parkinson.”
Kort geleden stelde de rechtbank in Bordeaux haar werkgever aansprakelijk: de wijnboer had meer moeten doen om zijn personeel te beschermen tegen de effecten van de bestrijdingsmiddelen. Hij had kunnen weten dat er gevaar was voor de gezondheid, aldus het vonnis. Die rechterlijke uitspraak was een doorbraak in Frankrijk en leidde tot verhitte debatten in de wijnindustrie.
60% van de pesticiden in de wijnbouw worden in Frankrijk gebruikt
( Journaal 2019)
Het pesticidengebruik in de wijnindustrie ontmoet steeds meer weerstand. Echter het ecologisch bewustzijn bij de wijnboeren groeit.
Schimmels in de wijngaard
Wij stimuleren wijnboeren om over te stappen op biologische wijnen. Maar wij als branche organisatie kunnen ze niet verbieden. is het commentaar van de CIVB ( Le Conseil Interprofessionnel du Vin de Bordeaux )
Frankrijk is één van ’s werelds grootste gebruikers van chemische bestrijdingsmiddelen. En binnen de Franse landbouw lopen de wijnboeren voorop met het gebruik ervan.
De middelen zijn bedoeld om de druiven te beschermen tegen schimmels en insecten. Maar in de loop der jaren is steeds duidelijker geworden dat er gezondheidsrisico’s zijn voor de mens.
Wat velen al wisten is nu ook daadwerkelijk bewezen
Een onderzoekscommissie van de Franse Tweede Kamer schreef vorig jaar dat er ‘een verband is vastgesteld tussen werken met pesticiden en het krijgen van verschillende soorten kanker en de ziekte van Parkinson’. Het Franse onderzoeksinstituut Inserm constateerde in 2017 dat in wijnbouwgebieden 10 procent méér gevallen van Parkinson voorkomen onder de omwonenden. Maar, nuanceerden de onderzoekers wel, dat was een ‘statistisch’ verband: er was (nog) niet vastgesteld dat alle ziektegevallen ook werkelijk werden veroorzaakt door het gif.
Hoofdhaar onderzoek wijst uit!
Een collectief van verontruste bewoners (CIMP) vroeg mensen rond Bordeaux dit jaar om hoofdhaar in te leveren. In de haren werden resten van zestien bestrijdingsmiddelen gevonden, waaronder Diuron. Dat gif is al sinds 2008 verboden in Frankrijk omdat het mogelijk kankerverwekkend is. Het onderzoek legde daarmee onbedoeld ook bloot dat veel gifstoffen die gebruikt worden, niet verboden zijn door de Franse overheid of door de Europese Unie.
,,Het is moeilijk uit te leggen dat sommige stoffen gevaarlijk zijn, maar wel legaal op de markt zijn”, zegt de CIVB, de overkoepelende organisatie van de wijnindustrie in Bordeaux. ,,Wij stimuleren wijnboeren om over te stappen op biologische wijnen. We trekken zo’n 400.000 euro per jaar uit voor onderzoek naar het terugdringen van het gebruik van pesticiden. Maar wij als brancheorganisatie kunnen ze niet verbieden.” Die overstap naar biologische wijnen – gemaakt zonder chemische bestrijdingsmiddelen – gaat nog niet erg snel. In Frankrijk is nu nog maar iets meer dan 8 procent van alle wijnen biologisch. In wijnlanden als Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika heeft 95 tot 100 procent van de wijngaarden een ‘duurzaamheidscertificaat’, aldus The Diva Network, een internationale coalitie van wijndistributeurs.
Bordeaux gaat over naar meer Bio
Op Château de la Dauphine, ten noord-oosten van Bordeaux, loopt directeur Stéphanie Barousse, tevreden rond. Ze inspecteert de fraaie wijnkelder die vol ligt met houten fusten. Toeristen komen hier om te proeven en steeds vaker doen ze dat juist omdat de wijn hier is gemaakt zonder landbouwgif.
Château de la Dauphine gooide in 2015 de bestrijdingsmiddelen de deur uit. ,,Wij hebben zo’n achttien mensen in vaste dienst”, vertelt Barousse. ,,Tijdens de oogst, als de druiven worden geplukt, zijn dat er nog veel meer. En we willen niet dat onze mensen giftige stoffen inademen. Bovendien: in de omgeving hier staan huizen, een school en een bejaardenhuis. Dat is ook een goede reden om te stoppen met bestrijdingsmiddelen, want die worden ook door de wind verder verspreid.”
Volgens deskundigen is Barousse niet de enige bekeerling: Bordeaux staat op een keerpunt. Het ecologisch bewustzijn groeit. Consumenten willen gezonder eten en drinken. En rechtszaken als die van de zieke Sylvie Berger betekenen slechte publiciteit. Een aantal wereldberoemde wijnhuizen bij Bordeaux verzet nu de bakens en dat kan wel eens een domino-effect krijgen in de regio. Eind vorig jaar werd Château Latour, bijgenaamd ‘De Koning van Bordeaux’, officieel biologisch. Een paar maanden geleden kondigde het prestigieuze Château d’Yquem aan over te stappen op biologische wijnen.
Reactie van de sommelier
Natuurlijk wisten wij het al lang en met mij vele honderden wijnkenners. Pas vorig jaar werd in het Journaal gemeld dat de Franse wijnboeren 60% gebruiken van alle pesticiden, die in de wijnbouw van Europa wordt gebruikt. Vooral in de Champagne streek en de Bordeaux zijn er al vele artikelen over geschreven en zijn er voldoende foto’s te vinden op het internet – ook het decennia lang gebruiken van de z.g. “Bordeause pap” een mengels van zwaveldioxide en kopersulfaat zal de bodem in die streken geen goed doen. Maar objectief onderzoek??? Helaas zijn deze gebruiken ook naar andere regio’s verspreid. Italiaanse producenten leerden in Bordeaux de “technieken” bekend is b.v. de Valpolicella waar de Amarone vandaan komt. Als je druiven 3,5 maanden gaat drogen wil je wel dat dit goed gaat. Risico vermijden is een natuurlijke reactie echter met negatief effect voor de gezondheid. Gelukkig zijn er ook in die streek ne steeds meer biologisch producerende wijnboeren. De topper met 2 x Gouden palm op de Bio wijnbeurs in Montpellier, de Amarone della Valpolicella van LA DAMA
Op het wijndocenten congres in Utrecht van 2018 stak iedereen zijn hand op toen gevraagd werd wie het belachelijk vond dat op een wijnfles geen enkele informatie staat over hoe een wijn gemaakt wordt.
Al met al een goede keus om voor BIO te gaan. In bovenstaand artikel wordt niet de gevolgen van de consument zichtbaar maar pesticiden blijven ook in de wijn aanwezig (in mindere mate dan hoeveelheid waar de werker in de wijngaard te maken krijgt. ) Ook is aangetoond dat kanker een effect kan zijn. Kortom…
Uit een recent onderzoek is gebleken (recent onderzoek) dat consumenten puur op intuïtie 60% voor de bio wijn gaat bij een aanbod bio/niet bio van dezelfde druif.
Naast BIO wijnen is er ook nog een beweging onder de wijnboeren naar “natuurlijke wijnen”, hierbij wordt totaal niets toegevoegd aan wijn. Echter volgens EU afspraken mag ook daarin een heel klein % ( 2-3%) sulfiet (Zwaveldioxide) aan toegevoegd. Dat is niets als je bekijkt wat er verder in ons voedsel gebruikt wordt, maar helemaal puur natuur? In de grond zit overigens ook zwavel dus ook al wordt er niets toegevoegd – het zit er altijd in.
Helaas nog niet altijd lekker, is ook een andere stijl wijn, dus is ook wennen, maar wellicht in de toekomst toch voor een groot deel wijndrinkers het gezondste alternatief…. hoewel alcohol…
Geniet maar met mate en bij voorkeur met “minder bewerkte” dus BIO wijnen. Ed Baten, Gastronoom sommelier NL en Italiaanse opleiding. zie www.bio-wijn.nl
Bronnen: Brabants dagblad / nieuws NOS journaal
